Zakgeld geven aan kinderen is meer dan alleen een klein extraatje. Het is een belangrijke manier om kinderen te leren omgaan met geld, keuzes te maken en te sparen voor iets dat ze echt graag willen. Toch vinden veel ouders het lastig om te bepalen hoeveel zakgeld passend is en hoe je dit het beste kunt opbouwen. Geef je je kind bijvoorbeeld al op de basisschool zakgeld? Hoeveel hoort daarbij? En hoe zorg je dat zakgeld niet alleen een vast bedrag is, maar ook een leermoment?
In dit artikel lees je hoe je zakgeld kunt inzetten als educatief middel, welke richtlijnen er vaak gehanteerd worden per leeftijd, en hoe je dit praktisch en slim kunt opbouwen zonder dat het een belasting wordt voor je budget.
Waarom zakgeld geven belangrijk is
Zakgeld draait niet om de hoogte van het bedrag, maar om de ervaring met geldbeheer. Door kinderen al op jonge leeftijd te laten oefenen, leren ze:
- Dat geld eindig is: Op = op.
- Te sparen voor iets groters in plaats van direct alles uit te geven.
- Verantwoord keuzes te maken.
- Waarde en prijs beter in te schatten.
Veel volwassenen geven aan dat ze zelf pas laat leerden hoe ze met geld om moesten gaan. Met zakgeld kun je dit proces eerder starten en je kind op een veilige manier voorbereiden op financiële zelfstandigheid.
Wanneer begin je met zakgeld?
Een veelgestelde vraag is: Op welke leeftijd begin je? Dat verschilt natuurlijk per kind, maar een goede richtlijn is om rond de 6 jaar te starten. Op die leeftijd leren kinderen op school rekenen en beginnen ze met het besef dat geld een ruilmiddel is.
Voor die tijd kun je spelenderwijs al oefenen door bijvoorbeeld muntjes te gebruiken bij spelletjes of ze te laten helpen met kleine boodschappen. Maar echt zakgeld geven is meestal pas zinvol wanneer je kind begrijpt dat geld op kan raken en dat sparen een doel kan hebben.
Hoeveel zakgeld per leeftijd? (Richtlijnen)
De hoogte van zakgeld is sterk afhankelijk van je eigen financiële situatie, maar ook van de leeftijd van je kind en wat je verwacht dat ze ermee doen. Er bestaan landelijke richtlijnen en onderzoeken (bijvoorbeeld van het Nibud) die houvast bieden.
Basisschoolleeftijd (6 t/m 11 jaar)
- 6 jaar: €0,50 tot €1 per week.
Dit bedrag is klein, maar groot genoeg om bijvoorbeeld een snoepje of een klein speelgoedje van te kopen. - 7 jaar: €1 tot €1,50 per week.
Het kind leert dat sparen loont als het meer wil kopen. - 8 jaar: €1,50 tot €2 per week.
Hier kun je al kleine afspraken maken: Bijvoorbeeld sparen voor een boekje of een klein spelletje. - 9 jaar: €2 tot €2,50 per week.
Sommige ouders laten hun kind in deze fase zelf kleine dingen betalen, zoals een traktatie bij de sportclub. - 10 jaar: €2,50 tot €3 per week.
Het kind leert dat je keuzes moet maken: Meerdere kleine dingen of één groter ding. - 11 jaar: €3 tot €4 per week.
Je kunt langzaam beginnen met het introduceren van grotere spaardoelen.
Middelbare schoolleeftijd (12 t/m 17 jaar)
Vanaf de middelbare school wordt zakgeld vaak maandelijks gegeven in plaats van wekelijks. Dit bereidt jongeren voor op het beheren van een groter bedrag en langere periode.
- 12 jaar: €15 tot €20 per maand.
Genoeg voor kleine uitgaven, zoals schoolkantine, snoep of een tijdschrift. - 13 jaar: €20 tot €25 per maand.
Je kunt afspraken maken over wat je kind hiervan moet betalen (bijvoorbeeld cadeautjes voor vrienden). - 14 jaar: €25 tot €30 per maand.
Een goede leeftijd om te oefenen met grotere spaardoelen, zoals kleding of een gadget. - 15 jaar: €30 tot €35 per maand.
Vaak komen er meer sociale activiteiten bij. Het is verstandig afspraken te maken: Wat betalen ouders, wat betaalt het kind zelf? - 16 jaar: €35 tot €50 per maand.
Veel jongeren beginnen rond deze leeftijd met een bijbaan. Je kunt afspraken maken dat zakgeld hetzelfde blijft, maar dat ze hun bijverdiensten zelf mogen beheren. - 17 jaar: €50 tot €60 per maand.
Jongeren zijn bijna volwassen en leren omgaan met een budget voor langere termijn. Hier kun je ook oefenen met het apart zetten van spaargeld.
Hoe bouw je zakgeld slim op?
Het geven van zakgeld is meer dan alleen een bedrag vaststellen. Het is vooral een proces waarin je samen met je kind leert omgaan met geld. Enkele praktische tips:
1. Wees consequent
Kies een vast moment en houd je eraan. Geef je zakgeld wekelijks op zaterdag? Doe dit dan altijd, ongeacht of je kind erom vraagt. Dit voorkomt discussies en leert kinderen plannen.
2. Bepaal wat je kind zelf moet betalen
Het is handig om samen afspraken te maken. Betaalt je kind snoep, speelgoed of cadeautjes voor vriendjes zelf? Of blijft dat een ouderlijke uitgave? Zo voorkom je onduidelijkheid.
3. Stimuleer sparen
Introduceer spaardoelen. Geef je kind een spaarpot of een bankrekening en laat zien dat sparen loont. Een klein extraatje geven als ze een spaardoel halen, kan extra motiverend werken.
4. Bespreek keuzes en fouten
Laat je kind fouten maken. Als het zakgeld op is, leen dan niet bij. Juist door te ervaren dat geld op kan raken, leren kinderen beter plannen.
5. Sluit aan bij je eigen budget
Geef nooit meer zakgeld dan je je kunt veroorloven. Het gaat om de leerervaring, niet om de hoogte van het bedrag.
Zakgeld en beloningen: Wel of niet koppelen?
Sommige ouders koppelen zakgeld aan klusjes in huis. Het idee daarachter is dat kinderen leren dat je geld moet verdienen. Toch raden veel deskundigen aan dit te scheiden.
Zakgeld is bedoeld om te leren omgaan met geld. Koppel je het aan klusjes, dan kan dit verwarring veroorzaken: Moet een kind voor elk klein taakje geld krijgen? Beter is het om klusjes te zien als onderdeel van samenleven in een gezin. Wil je je kind wel leren werken voor extra’s? Geef dan naast zakgeld de mogelijkheid om bij te verdienen door grotere klusjes te doen.
Veelgemaakte fouten bij zakgeld geven
1. Onregelmatig geven
Wanneer zakgeld afhankelijk wordt van je stemming of van het gedrag van je kind, verliest het zijn leereffect.
2. Te veel bijspringen
Als je telkens geld bijlegt wanneer je kind iets tekortkomt, leert het niet plannen.
3. Te weinig duidelijkheid
Zonder afspraken ontstaat er discussie. Zorg voor duidelijke grenzen: Wat betaalt je kind zelf, wat niet?
4. Te laat beginnen
Sommige ouders wachten tot de middelbare school, maar dan hebben kinderen al veel geldprikkels om zich heen. Vroeg beginnen is beter.
Zakgeld als voorbereiding op financiële zelfstandigheid
Vanaf 18 jaar moeten jongeren vaak zelf hun geld beheren: Zorgverzekering, studie, huur of bijbaan. Door stapsgewijs te oefenen met zakgeld, ben je als ouder al jaren bezig om je kind hierop voor te bereiden.
Het doel is niet dat je kind op jonge leeftijd grote bedragen beheert, maar dat het begrijpt hoe geld werkt, dat sparen loont en dat keuzes maken belangrijk is.
Conclusie
Zakgeld is een krachtig middel om kinderen financieel bewust te maken. Begin rond 6 jaar met een klein bedrag, bouw dit langzaam op en maak duidelijke afspraken over wat je kind ervan moet betalen. Wees consequent, stimuleer sparen en laat je kind ook fouten maken.
Het gaat niet om het bedrag, maar om het proces: Zakgeld is een oefening in omgaan met geld, die later in het volwassen leven van onschatbare waarde kan zijn.
Aanbevolen hulpmiddelen
Wil je zakgeld op een praktische manier aanpakken? Deze producten en diensten kunnen helpen bij het aanleren van spaardoelen en budgetteren:
- Bol.com
- Amazon
Deze pagina bevat affiliate links. Als jij iets koopt via zo’n link, ontvang ik mogelijk een kleine commissie – zonder extra kosten voor jou.