In een tijd waarin duurzaamheid, kostenbesparing en bewust leven steeds belangrijker worden, is hergebruik – ook wel “upcycling” genoemd – een uitstekende manier om samen als gezin positieve impact te maken.
Hergebruik betekent dat je materialen, objecten of afval die normaal gesproken worden weggegooid, op een creatieve manier een tweede leven geeft. Of je nu jonge kinderen hebt, tieners of samen als volwassenen een middag wilt knutselen of bouwen, er zijn talloze leuke projecten waarbij iedereen iets bijdraagt.
In dit artikel delen we 10 hergebruik-projecten die je eenvoudig thuis kunt uitvoeren, met spullen die je waarschijnlijk al in huis hebt.
Niet alleen zijn deze projecten milieuvriendelijk, ze stimuleren ook samenwerking, creativiteit en plezier – zonder dat het veel hoeft te kosten. Elk project is praktisch, leerzaam én geschikt om met het hele gezin aan te pakken.
Bovendien leren kinderen op een speelse manier omgaan met budgetten en uitgaven: Ze ontdekken dat je geen nieuw speelgoed of dure spullen nodig hebt om iets moois te maken of plezier te hebben.
1. Maak je eigen vogelvoederstation van lege flessen of melkpakken
Een lege plastic fles, melkpak of sapkarton hoeft niet in de prullenbak te belanden. Je kunt er een voedersilo of voederhuisje van maken om vogels mee te helpen, vooral in de herfst en winter. Snijd openingen aan de zijkanten, vul de fles met vogelzaad en hang het geheel met een touw aan een boom of balkon.
Waarom dit werkt voor gezinnen:
Kinderen leren over dieren en natuur, volwassenen kunnen het snijwerk doen, en samen kunnen jullie het huisje versieren met verf of stiften. Bovendien kunnen jullie dagelijks de vogels spotten die op bezoek komen.
2. Oude t-shirts omtoveren tot boodschappentassen
Een van de meest laagdrempelige en handige hergebruik-projecten: van een oud T-shirt maak je eenvoudig een herbruikbare tas. Knip de mouwen eraf, vergroot eventueel de halsopening (dat wordt de opening van de tas), en naai of knoop de onderkant dicht.
Leuk weetje: Geen naaimachine nodig! Je kunt de onderkant ook samenknopen met reepjes stof voor een decoratief effect.
Wat je ermee bespaart:
Je hoeft geen plastic zakken of nieuwe boodschappentassen meer te kopen én je hebt een uniek ontwerp dat je zelf hebt gemaakt.
3. Kartonnen dozen transformeren tot speelgoedkastelen of garages
Kartonnen dozen (bijvoorbeeld van online bestellingen) zijn goud waard voor gezinnen met kinderen. Met wat scharen, lijm, verf en fantasie tover je dozen om tot kastelen, poppenhuizen, racebanen of parkeergarages. Grotere dozen zijn perfect voor hutten of speelhoekjes.
Waarom dit goed is voor kinderen:
Ze leren vormgeven, plannen en bouwen. Bovendien biedt het daarna uren speelplezier zonder dat je dure speelgoedsets hoeft te kopen.
Tip: Laat kinderen hun eigen ontwerp tekenen en daarna samen bouwen.
4. Kaarsen maken van restjes was
Veel mensen hebben kaarsstompjes liggen die te klein zijn om nog te gebruiken. Verzamel ze en smelt ze au bain-marie in een oude pan of pot. Giet de gesmolten was in glazen potjes of conservenblikjes, voeg een lont toe (van een oude kaars, of zelfgemaakt van katoen) en laat afkoelen.
Extra leuk: Voeg geurige etherische olie toe of werk in laagjes voor een regenboog-effect.
Besparing: Je maakt sfeervolle nieuwe kaarsen zonder iets nieuws te kopen, en leert ook nog eens over hergebruik van grondstoffen.
5. Plastic doppen of flessendeksels omtoveren tot spelletjes of puzzels
Plastic doppen van flessen, potten of pakken kun je verzamelen en gebruiken voor allerlei spelletjes:
- Maak een memoryspel door paren te tekenen of plakken onderop de doppen
- Teken letters of cijfers op de doppen voor taal- of rekenspelletjes
- Maak een knikkerbaan of doolhof op karton met doppen als obstakels
Waarom dit educatief is:
Kinderen oefenen spelenderwijs met letters, cijfers of logisch denken, en het kost je niets behalve wat knutselplezier.
6. Glazen potjes hergebruiken als sfeerverlichting of opbergers
Conservenpotten, pastasauzen of babyvoeding: Glazen potjes zijn ideaal om te bewaren en opnieuw te gebruiken. Je kunt ze versieren met verf, servetten (decoupage), touw of washi-tape en gebruiken als:
- Theelichthouder
- Pot voor pennen of kwasten
- Badkameropberger
- Mini-terrarium met plantjes
Samenwerkingstip: Volwassenen verzorgen het lijm- of verfwerk, kinderen kunnen versieren met stickers of glitter.
Bonus: Het eindresultaat is decoratief én praktisch.
7. Eierdozen transformeren tot knutselkunst
Eierdozen zijn fantastisch knutselmateriaal. Je kunt ze gebruiken voor bloemen, insecten, maskers, dieren, kerstdecoraties of spelletjes. Het karton is flexibel, licht en makkelijk te knippen of verven.
Projectidee: Maak samen een slinger met bloemen van eierdozen en hang die op in huis of buiten.
Besparingsvoordeel: Je koopt minder kant-en-klare knutselspullen en leert kinderen creatief denken met wat je al hebt.
8. Oude jeans of kleding recyclen tot kussens, pannenlappen of knuffels
Kleding die écht niet meer te dragen is, gooi je liever niet zomaar weg. Vooral jeansstof is stevig en ideaal voor DIY-projecten. Met een basis naaikit of wat lijm maak je:
- Sierkussens voor op de bank
- Speelknuffels of poppenkleren
- Pannenlappen of onderzetters
- Wandzakken om post of pennen in te stoppen
Gezinsmoment: Maak samen een ‘herinneringskussen’ van oude babykleertjes of familiekleding. Prachtig om te bewaren!
9. WC-rollen en keukenrollen als knutselmateriaal
Een klassieker, maar nog steeds geweldig: Lege toiletrollen en keukenpapierkokers zijn ideaal voor creatieve knutselmomenten. Maak er verrekijkers, dieren, poppetjes, bloemen, insecten of zelfs knikkerbanen van.
Tip: Combineer dit met een lesje duurzaamheid. Laat kinderen nadenken over afval en waar dingen vandaan komen.
Budgetvriendelijk: In plaats van duur knutselmateriaal koop je niets nieuws en hergebruik je wat je al hebt.
10. Herbruikbare cadeauverpakking maken van stof of kranten
Cadeaupapier is mooi, maar wordt na één keer scheuren vaak weggegooid. Je kunt herbruikbare cadeauverpakkingen maken van oude sjaals, t-shirts, theedoeken of krantenpapier. De Japanse techniek Furoshiki (inpakken met stof) is niet alleen duurzaam, maar ook nog eens stijlvol.
Doe dit samen: Kinderen kunnen helpen met vouwen en knopen, of zelf het krantenpapier versieren met verf of stempels.
Langetermijnvoordeel: Geen cadeaupapier meer kopen en elk jaar opnieuw gebruiken.
Waarom hergebruik met het gezin loont
Behalve het financiële voordeel – je bespaart jaarlijks makkelijk honderden euro’s – draagt hergebruik bij aan bewustwording en educatie. Kinderen leren:
- Hoe producten worden gemaakt en waarom grondstoffen schaars zijn
- Creatief en oplossingsgericht denken
- Samenwerken aan een tastbaar resultaat
- Minder afhankelijk te zijn van ‘nieuw kopen’ als reflex
Bovendien levert het momenten van verbinding op: Een middag knutselen of bouwen samen is vaak waardevoller dan een middag voor een scherm.
Tot slot: Begin klein, bouw op
Je hoeft niet alles tegelijk te doen. Begin met een project dat past bij de leeftijd en interesse van je kinderen (of jezelf!) en werk van daaruit verder. Verzamel een hergebruik-doos waar je karton, potten, doppen, flessen en oude kleding in bewaart, zodat je altijd materiaal hebt om op terug te vallen.
Door als gezin bewuster om te gaan met spullen, stimuleer je niet alleen duurzaamheid, maar geef je kinderen ook het besef dat je met creativiteit en samenwerking veel kunt bereiken – zonder veel geld uit te geven.
Wil je tips over waar je goedkoop knutselmateriaal of basisgereedschap kunt kopen om je hergebruikprojecten te ondersteunen? Kijk dan eens op Bol.com – Creatieve hobby en DIY.
Deze pagina bevat affiliate links. Als jij iets koopt via zo’n link, ontvang ik mogelijk een kleine commissie – zonder extra kosten voor jou.